ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ.Πως μπορούμε να προχωρήσουμε την Συμβουλευτική πέρα απο τον γραφειοκρατικό μανδύα τεχνικών, δογμάτων και ιεραρχιών, για να μπορέσει να σταθεί μέσα στον πολυσύνθετο κόσμο μας;
Να ξανασκεφτούμε αυτό που έλεγε ο Πέρλς: " Ενας καλός θεραπευτής δεν προσέχει τις αρλούμπες που τoυ αραδιάζει, ο ασθενής του, αλλά τον ενδιαφέρει ο ήχος, η μουσική, τα κομπιάσματα της φωνής του"
Το τέλος των γκουρού με τις συνταγές τους το έθεσε ήδη ο Φρουντ στο Περατή και μη Περατή ανάλυση.
Ο ταχύτερος και απαίδευτος τρόπος για να γίνει κανείς γνωστός στο τόσο νέο επάγγελμα του Συμβούλου, είναι να επινοηθούν νέες τεχνικές με κανονισμούς, αθεμελίωτες προσδοκίες και ένα σωτηριολογικό λεξιλόγιο. Αυτό είναι το πανάκριβο ταξίδι της ενόρασης. Όλα όμως τα παραπάνω αποτελούν μεσιανισμούς και εθιμοτυπίες.
Η έκρηξη που κορυφώθηκε πυρετικά στις προηγούμενες δεκαετίες ( ομαδική και προσωπική ανάλυση ) είναι μοιραίο να κατασιγάσει, αφού το γνωσιακό-νευροβιολογικό μοντέλο του ανθρώπινου εγκεφάλου φαίνεται να παραγνωρίζει τα ψυχαναλυτικά - ψυχοθεραπευτικά - συμβουλευτικά μοντέλα.
Ο Λακάν ξεσκέπασε τη μεγάλη συνωμόσια θέτοντας σε εφαρμογή την αντιφιλοσοφία. Θέτει με άλλα λόγια τον χρόνο και τα ερωτήματα ανοιχτά. Θα μας πεί οτι η φιλοσοφία και η ψυχανάλυση παίζουν πότε η μια και πότε η άλλη, το ρόλο του νεκρού θεού.
*****************************
O Nagel στο φημισμένο Συνέδριο της Ν.Υόρκης το 1958, μας έλεγε: "Οι ψυχαναλυτικές έννοιες υποβαλλόμενες στο κριτήριο της διαψευσιμότητας του Popper, θα κατέληγαν μεταφορικές, ασαφείς, ανίκανες"
**************
Ας μην ξεχνούν όσοι υπερασπίζονται το βίωμα και την αίσθηση ως ερμηνευτικά δεδομένα ότι υπάρχει και το μεταβίωμα κατά τον Rickert
*****************
O Wittgenstein, μας υπενθυμίζει: " Η ψυχανάλυση προυποθέτει τη θέσπιση ενός consensus μεταξύ των ανθρώπων, δηλαδή ένα σύμπλεγμα κινήτρων, αναγκών, ενδιαφερόντων. Σ' αυτή τη διαδικασία η ερμηνεία δεν αποκαλύπτει, αλλά κατασκευάζει το αντικέιμενο και το νόημα".
******************
Ταυτόχρονα επισημαίνει ο Wittgenstein: "Η ψυχανάλυση είναι σκέψη μυθική ' ενέχει τη δημιουργία, την ανακάλυψη, την αποκάλυψη."
***********************
Μην ξεχνάμε τον Jaspers όταν μας έλεγε οτι κάθε είδους κατανόησης περιέχει και ένα στοιχείο κατασκευής.
**********************
Υπάρχει μια διάκριση στoν Freud ανάμεσα στο κατανοήσιμο και το θεραπεύσιμο.
*********************
Δεν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε με τον Μάριο Μαρκίδη, όταν έθετε το ερώτημα: '' Η ψυχανάλυση αξίζει πράγματι την ταπείνωση να υποβιβάζεται σε απλή θεραπεία; "
Εμείς λέμε ότι είναι υποβιβασμένη ακόμη και όταν λειτουργεί με ερμηνευτική καθολικότητα.
********************
Επίσης δεν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε με τον Βασίλειο Θερμό όταν ισχυρίζεται ότι" Το ψυχολογικό, με τις ποικίλες περιπέτειες του αποτελεί τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο το οντολογικό μπορεί να γνωσθεί".
*********************
Η ψυχανάλυση είναι θεώρηση, τρόπος να καταλαβαίνει κανείς τη ζωή του και να συναντά τον εαυτό του και τους άλλους. Θα μας πεί σε συνέντεξή της η Α. Ποταμιάνου.
***********************
Ο Μαρκ Εντμουντσον, σημειώνει οτι ο Φρόυντ κάποτε είπε, ότι επινόησε την ψυχανάλυση επειδή αυτή δεν είχε βιβλιογραφία-δεν είχε δηλαδή ένα επίσημο σώμα μελετών τις οποίες έπρεπε να κατέχει πλήρως για να εισέλθει στο πεδίο. Αυτό σημαίνει οτι ο Φρόυντ μπορούσε να διαβάζει κατά πως ήθελε. Κι αυτό έκανε διαρκώς.
**********************
O Walter Kaufman έγραφε για τον Φρουντ οτι αφενός προσπάθησε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του εκ βαθέων ενδιαφέροντος των Γερμανών ρομαντικών σχετικά με το άλογο στοιχείο, αφετέρου της δυτικής πίστης στην ελευθερία, την ισότητα, την αδελφότητα, αλλά και της επιστήμης ως όργανο για κάθε πραγματοποίηση.
**********************
Η Μ. Κλαιν θεωρούσε οτι οι άνθρωποι νοιώθουν πάντα υπεύθυνοι για τις στιγμές μίσους που όλοι γνωρίζουμε και αυτό μας οδηγεί να αναζητούμε εξιλέωση και να προσπαθούμε να επανορθώσουμε.
**********************
Η Φ. Ντολτό θα πεί - και συμφωνούμε - οτι όταν αναστέλλεται η εκπλήρωση της επιθυμίας, να υποκαθίσταται με την ικανοποίηση του λόγου. Να επιτρέπεται δηλαδή στην επιθυμία να συμβολοποιείται ορθά μέσα στο νόημα για επικοινωνία με τον άλλον, ο οποίος βέβαια αναγνωρίζει την επιθυμία.
**********************
Ο Karl Kraus θα πεί οτι η ψυχανάλυση είναι μια διανοητική αρρώστεια που περνιέται με την ίδια της τη θεραπεία.
**********************
Η ψυχανάλυση θα μπεί στην καθημερινή ζωή όλων μας πολύ γρήγορα, ισχυριζόταν ο Ζ. Λάκαν, θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα τα πράγματα, αν και πρακτικά αυτό δεν έχει τόση σημασία ... & παρακάτω συνεχίζει ο Λακάν... η ψυχανάλυση υπάρχει επειδή υπάρχει. Είναι ένας τρόπος σκέψης, δίνει ερμηνείες, φωτίζει, ίσως και να βοηθά κάπου-κάπου, αλλά δεν είναι πανάκεια.
*********************
H Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία επικεντώνεται κυρίως στο νόημα , το βίωμα , & τις σχέσεις. Αλλά το νόημα απορρέει απο τον θετικισμό, το βίωμα αδρανοποιεί τις επιστημονικές κατηγορίες, και οι σχέσεις κωδικοποιούνται στην κρυπτογραφημένη άρθρωση τους.
********************
Ο Roland Jaccard θα μας πεί: Υπάρχουν διάφορα είδη ψυχοθεραπείας, όπως υπάρχουν διάφορα είδη θρησκευτικής πίστης και πολιτικών κομμάτων: όσα λιγότερα περιμένουμε απ' αυτά, τόσο καλύτερα είμαστε.
********************
Η Φιλοσοφική Συμβουλευτική ( για να μη καταλήξει αμφίσημη και αυτοαναιρούμενη μέθοδος θεραπείας ) δεν αποτελεί ένα νέο θεραπευτικό σύστημα, αλλα περισσότερο αποτελεί μια τάση στην αυθαιρεσία και απολυτότητα των θεραπειών.
**********************
Μπορούμε να βρούμε τις υπαρξιακές διαδρομές μέσα απο τις φαινομενικές ασυνέχειες των σημείων και την αδυνατότητα κάθε νοήματος . Αυτό είναι το πρόταγμα του ποιητικού δακυβευματος της Φιλοσοφικής Συμβουλευτικής.
**********************
Το 1925 ο Φρόυντ έγραφε στο Περατή & μη Περατή Ανάλυση: "Πιθανόν το μέλλον θα καθορίσει τη σημασία της ψυχανάλυσης ως επιστήμη του ασυνειδήτου, η οποία θα ξεπερνά σε μεγάλο βαθμό τη θεραπευτική της αξία". Εκεί έρχεται ως συμπληρωματική πρόταση η Φιλοσοφική Συμβουλευτική.
***********************
H Φιλοσοφική Συμβουλευτική συμφωνεί με τον Φρουντ όταν εκείνος θα πεί οτι το τραυματικό συμβάν αναβιώνεται για να γεμίσει τα κενά στο σύμπαν της σημασίας.
**********************
Tα ερωτήματα που θέτει η Φιλοσοφική Συμβουλευτική στους επισκέπτες της είναι βασικά δύο: Σου έχει μείνει τίποτε ακριβό; Τι είναι αυτό που σε κάνει να ξυπνάς κάθε πρωί;
*********************
Απο τον Απόστολο Παύλο ξέρουμε οτι η αγάπη εκπίπτει, ασχημονεί και παροξύνεται ενίοτε καταθλίβει και συνθλίβει.
***********************
Η Φιλοσοφική Συμβουλευτική συμφωνεί με αυτό που λέει ο Λακάν, οτι άυτό που απωθείται δεν είναι οι παράνομες επιθυμίες ή απολαύσεις, αλλά οι ίδιες οι απογοητεύσεις.
***********************
Και βεβαίως συμφωνεί η Φ.Σ με την θέση του Ζίζεκ, οτι το υποκείμενο δεν μπορεί ποτέ να ταυτιστεί άμεσα και πλήρως με τη συμβολική του μάσκα ή τον τίτλο του.
***********************
Και δεν θα μπορούσε η Φ.Σ να μη συμφωνήσει με τη θέση του Λακάν οτι το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να επισημάνουμε σχετικά με τη φαντασίωση είναι οτι κυριολεκτικά μας διδάσκει πως να επιθυμούμε.
************************
Απολύτως συμφωνεί η Φ.Σ με τον Ζιζεκ οταν μας λέει οτι οι άνθρωποι δεν ενεργούν μόνο να αλλάξουν κάτι αλλά και για να εμποδίσουν κάτι απ' το να συμβεί, με σκοπό να μην αλλάξει τίποτε.
**********************
Σε πλήρη συμφωνία βρίσκεται η Φ.Σ και με τον Κ. Αξελό οταν μας λέει οτι στα μεγάλα ερωτήματα δεν μπορούμε πια παρά να απαντούμε χωρίς να απαντούμε.
**********************
Ο Αλτουσέρ, πρώτος και ο Λακάν στην συνέχεια, μας έχουν πεί οτι η αναγνώριση υπάγεται στην φαντασία.
Αλλά η φαντασία,- συνεχίζουν - είναι ο κατ' εξοχήν ο χώρος της παραγνώρισης. Συνεπώς αναγνωρίζω τον εαυτό μου ως υποκείμενο ταυτόχρονα παραγνωρίζω την ''πραγματικότητα'' του. Η Φ.Σ συμφωνόντας θα έλεγε επίσης οτι άλλο τόσο και όταν ερμηνεύω τον εαυτό μου σημαίνει οτι τον παρερμηνεύω.
*************************
Η Φρανσουάζ Ντολτό στο βιβλίο της ''Αυτοπροσωπογραφία μιας ψυχαναλύτριας" μας προτείνει μια άτυπη μεθοδο που δεν μπορεί η Φ.Σ παρά να την δεχτεί, γιατί ενέχει την αυθεντικότητα και την επάρκεια. Μας λέει λοιπόν " Πρέπει πρώτα απο όλα να ακούμε τον εαυτό μας. Να κατέχουμε στ' αλήθεια τη θέση του αναλυτή. Διότι είναι δύσκολο να ακούσουμε εάν κάποιος σωπαίνει επειδή εμείς τον αναστέλλουμε ή επειδή αναστέλλεται απ' αυτά που έχει να σκέφτει. Η μέθοδος απαιτεί να βρίσκεσαι σε δυσκολία και να καταλαβαίνεις τι συμβαίνει. Προσωπικά, νομίζω πως η μέθοδος απαιτεί να λέμε μετά απο κάθε συνεδρία μια κουβέντα που να επανατοποθετεί τον ασθενή μέσα στο κοινωνικό λόγο, αποφεύγοντας να τον αφήνουμε να φεύγει βουβά ( σφίγγοντάς του ή οχι το χέρι ), λές και χωρίζονται σκύλοι. Πρέπει να προσδίδουμε μια κοινωνικότητα στην αναχώρηση (...) Πρέπει να λέμε μια κουβέντα για να γίνει η επάνοδος στο κοινωνικό, με πνεύμα ισότητας μεταξύ συμπολιτών, ώστε το άτομο να μην απομείνει σε μια κατάσταση ανασταλτικής φαντασίωσης και κατωτερότητας"
****************************
ΑΝΘΡΩΠΟΣ - ΕΡΩΤΑΣ - ΘΑΝΑΤΟΣ
Τίποτε καλύτερο για την Φ.Σ σχετικά με τον άνθρωπο, τον έρωτα και τον θάνατο, απο την ποίηση της Κική Δημουλά.
Σύμφωνοι, περιττός ο άνθρωπος / όμως για κάποιο λόγο αιώνια δες / τι απαραίτητος του είναι / του θανάτου.
Περιττός θάνατος / δεν είναι και ο έρωτας; / Ναι, αλλά του είναι απαραίτητο να ζήσει / την αναγκαία αθανασία του ονείρου
***************************
Στον διασκεδαστικά αφελή αφορισμό που εκφράζουν οι Roszak & Ferguson, οτι το αρχικό νόημα της λέξης θεραπεία κρύβει την αίσθηση της ''ολοκλήρωσης'' απαντάμε οτι η θεραπεία είναι προσαρμογή. Και θυμίζουμε τα λόγια του ποιητή Α. Ρεμπό '' Η πίστη φέρει λύτρωση, χαράσσει τον δρόμο, θεραπεύει''.
*****************************
Είναι γεγονός οτι στις μέρες μας έχει γεμίσει η ακαδημαική κοινότητα με ειδικούς της οντοτεχνολογίας και της ανθρωπολογικής τεχνασματικής, κοντολογίς απο πυθίες, οι οποίες κατά καιρούς βγάζουν ανθρωπολογικούς χρησμούς και παίζουν το παιχνίδι της ερμηνείας τους.
*******************************
Ο μεταμοντέρνος de Shazer, έλεγε οτι δεν υπάρχει κάποια αναγκαία αιτιώδη σχέση ανάμεσα στη μελέτη ενός προβλήματος, και στην ευόδωση της λύσης του. Μια λύση είναι ένα είδος απρόβλεπτου δημιουργικού άλματος. Αλλά και οι Nylund & Corsiglia υποστηρίζουν οτι οι θεραπείες εκβιάζουν τις λύσεις. Εμείς στην Φ.Σ λέμε οτι κάθε λύση εμπεριέχει την προβληματική της γι΄ αυτό παραμένει προβληματική.
********************************
Η αλήθεια θα πεί ο de Shazer δεν αφομοιώνει κάποιο οικουμενικό θεωρητικό πλαίσιο, αλλά δημιουργεί το προσωπικό τοπικό χώρο της. Εμείς στην Φ.Σ λέμε οτι η αλήθεια είναι πάντα ''πληθυντική''.
********************************
Όταν ο Ρεμπό αναφωνεί οτι ο άνθρωπος τέλειωσε, επαιξε όλους τους ρόλους, έβαζε το κρίσιμο θέμα της ταυτότητας του ανθρώπου που αποτελεί εν τέλει μια μυθολογική και μυθοποιητική στειρότητα. Να γιατί η Φ.Σ επιμένει να βλέπει τους ορίζοντες στην ποιητική τους διάσταση, που ουσιαστικά είναι και και ψυχοκοινονικοί.
***************************
Ο Ντεριντά στο βιβλίο του ''Resistances de la psychanayse, Ed, Galilee, με αφορμή την αντίσταση, έτσι όπως εννοείται απο τον Φρόυντ, ( δηλαδή τον μηχανισμό με τον οποίο το υποκείμενο αντιτίθεται σ΄όσα αναδύονται απο το ασυνείδητο ) αναφέρεται τόσο στην αντίσταση την κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική, επιστημονική, θεωρητική ( εδώ εμπεριέχεται και η ψυχανάλυση ), αλλά μας μιλάει και για την αντίσταση της ίδια της ψυχανάλυσης, δεδομένου οτι σύμφωνα με τον Ντεριντά υπάρχει πάντα ένα ''υπόλοιπο'', που δραπετεύει απο την ψυχαναλυτική διαδικασία και αυτό το υπόλοιπο είναι το ''ίχνος''. Σ' αυτό το ίχνος αναφέρεται η Φιλοσοφική Συμβουλευτική.
*******************************
Ο Μ. Μαρκίδης μας μιλούσε για μια ποητική της γλώσσας και οτι εν τέλει αυτός ειναι ο στόχος της ψυχανάλυσης. Δεν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε και να πούμε οτι αυτό θα έπρεπε να ήταν ο στόχος της ψυχανάλυσης. Να ακούμε όπως ορθά μας λέει την σιωπή. "Να κλέβουμε τη σιωπή και αν αφαιρούμε επαρχίες απο το αμίλητο"
**********************************
Συμφωνούμε με τον Μ. Φουκό όταν μας λέεει << ότι η ψυχική παθολογία απαιτεί αναλυτικές μεθόδους διαφορετικές απο την οργανική παθολογία και οτι μόνο σ΄ένα τέχνασμα της γλώσσας μπορούμε να αποδώσουμε την ίδια έννοια ΄στις ''σωματικές ασθένειες'' και στις ''ψυχικές ασθένειες''>>.
*********************************
Και σαφώς συμφωνούμε με τον Φουκό όταν μας λέει και πάλι οτι '' [...] Η πραγματική ψυχολογία οφείλει να απαλλαγεί απο τον ψυχολογισμό αν είναι αλήθεια οτι, όπως όλες οι επιστήμες, πρέπει να έχει ως σκοπό την κατάργηση της αλλοτρίωσης''
*********************************
Και με τον ίδιο ριζοσπαστικό τρόπο αποφαίνεται ο Μ.Φουκό, για την ψυχανάλυση.''Η ψυχανάλυση πίστεψε ότι μπορούσε να γράψει μια ψυχολογία του παιδιού μελετώντας μια παθολογία του ενήλικα [...]. Κάθε λιμπιντικό στάδιο είναι μια δυνητική παθολογική δομή. Η νεύρωση είναι μια αυθόρμητη αρχαιολογία της λίμπιντο
****************************************
Στην Φ.Σ δεν ξεχνάμε τον Ηράκλειτο όταν μας λέει.''...συνάψεις όλα και ούχ όλα,συμφερόμενον διαφερόμενον,συνάδον,και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα'' Δηλαδή τα ζεύγη είναι όλα και μη όλα, ό,τι έλκεται και ό,τι απωθείται, αρμονικά και δυσαρμονικά, τα πάντα εκ του ενός και το ένα απο τα πάντα.
*******************************************
Δεν ξεχνάμε και τις προτάσεις του ΤΑΟ, όταν μας λέει ότι κάθε ψυχολογική αναφορά υπερκαλύπτεται απο μια κοσμογονική έννοια, ενώ κάθε αναφορά στην κοσμογονία έχει και μια ψυχολογική αναφορά. " Δώσε ζώη σ' όλα, μετά τροφοδότησέ τα / Δώσε ζωή σε όλα μην τα διεκδικείς / Έλεγξέ τα, αλλά μην βασίζεσαι σ΄αυτά / Γίνε ηγέτης όλων, αλλά μην κυριαρχείς / Αυτό ονομάζεται Μυστηριώδη Αρετή.
*********************************************
Τίποτε καλύτερο αναφορικά με την ανάμνηση που σχετίζεται με τη δομή της συνείδησης μας απο τον στοχασμό του Προύστ.'' Όταν απο το μακρινό παρελθόν δεν υπάρχει τίποτε, όταν οι άνθρωποι έχουν πεθάνει, όταν τα πράγματα έχουν σπάσει και διασκορπιστεί, ακίνητα, μόνα, ακόμη πιό εύθραυστα, αλλά με περισσότερη ζωντάνια, λιγότερο ουσιαστικά, πιό πιεστικά, πιό πιστά, η μυρωδιά και η γεύση των πραγμάτων παραμένει αιωρούμενη για πολύ καιρό , όπως οι ψυχές που είναι έτοιμες να μας θυμίσουν, περιμένοντας και ελπίζοντας να έρθει η στιγμή τους, ανάμεσα στα ερείπια όλων των άλλων' και μέσα στην απειροελάχιστη και σχεδόν ανέγγιχτη σταγόνα της ουσίας τους, διατηρούν αταλάντευτη την άπειρη δομή της ανάμνησης ''.
***********************************
Στο ερώτημα πώς μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας ο Βούδας θα μας πεί.''αναρωτιέμαι αν το εγώ μας υπάρχει στις αισθήσεις μας, στο σχήμα του σώματός και του μυαλού μας, ή κάπου στην αλυσίδα του αιτίου και του αποτελέσματος της δράσης και της αντίδρασης. Όσο πιό πολύ αναζητάς αυτό το εγώ αυτόν τον απλό βασικό εαυτό, τόσο εξαφανίζεται σαν ανεξάρτητη οντότητα και γίνεται μόνο ένας καθρέπτης που αντανακλά τον κόσμο.'' Δεν μπορείς παρά να συμφωνήσεις.
************************************
Ο φυσικός Ντειβιντ Μπόμ μας λέει ότι θεωρία και θέατρο προέρχονται απο την ίδια ελληνική ρίζα, το ρήμα ''θεώμαι'', έτσι μια επιστημονική ή φιλοσοφική θεωρία είναι ένα ''θέατρο του μυαλού''. Προσοχή λοιπόν στις θεωρίες.
*************************************
Η Φ.Σ συμφωνεί με τον K. Jaspers, όταν μας λέει οτι ''Ο άνθρωπος είναι πάντα κάτι περισσότερο απ' αυτό που γνωρίζει για τον εαυτό του''
****************************************
Συμφωνούμε με την κριτική που ασκεί ο Z. Λακάν στον υπαρξισμό, (και που στην παρακάτω κριτική συμπεριλαμβάνονται και οι ψυχοθεραπευτικές ,ανθρωπιστικές/υπαρξιακές , προσεγγίσεις, όπου στην Ελλάδα, γνωρίζουν μια κάποια μόδα, αφού την επισκέφτονται οι γκουρού της ψυχο-αγοράς και μέσω των πολυτελών μεγάρων, ως εργολάβοι της ψυχοδιαχείρησης αποφαίνονται με ύφος θεών ) θα μας πεί λοιπόν ο Λακάν, στο τέλος του κείμενου του για το στάδιο του καθρέπτη, οτι << ...δυστυχώς αυτή η φιλοσοφία ( δηλαδή ο υπαρξισμός ως φιλοσοφία του είναι και του μηδενός ) συλλαμβάνει την αρνητικότητα εντός των ορίων της πληρότητας της συνείδησης που αποτελεί τις προυποθέσεις της σύνδεσης με την ψευδαίσθηση της αυτονομίας , όπου εκείνη βέβαια θεμελιώνεται στις συγκροτητικές παραγνωρίσεις του εγώ.>> Εδώ ο Λακάν έχει πλήρως αποδομήσει το νεφέλωμα του γαλλικού και γερμανικού υπαρξισμού.
***************************************
Στο παγκόσμιο Συνέδριο της Φιλοσοφικής Συμβουλευτικής του 2008 που οργανώθηκε στην Σαρδηνία ως καλεσμένοι είχαμε την ευκαιρία να τονίσουμε: Η Φ. Σ δεν επιθυμεί να γίνει μια ενοποιητική πρακτική που εντάσσεται στις κοινωνικοποιημένες εμπειρίες , αλλά αποτελεί μια πλαγιοδρόμηση, που σου επιτρέπει να αμφισβητείς μέσα στη πρακτική. Μπορεί και ο ψυχαναλυτής, ψυχοθεραπευτής, να δρομολογεί μια αμφισβήτηση, αλλά έχει να κάνει με την επαναδιαχείρηση ενός συναισθήματος, μιας εμπειρίας, μέσω τμηματικών πρακτικών. Έτσι φαντάζει η αμφισβήτηση περισσότερο ρηματική παρά υπο-δομική. Η Φ.Σ ξεπερνά το σύμπλεγμα διαχείρησης του νοητού λόγου και της αντίθεσης του αισθητού. Μαθαίνεις να ξεπερνάς παρά να κατέχεις, αμφισβητείς μέσα στην αμφισβήτηση και δοκιμάζεις την ειρωνεία , ως παιχνίδι συμβολικής αναγωγής για να δείς το νέο
*************************************************************************************
ΑΝΑ-ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝΌσες ψυχοθεραπείες έχουν υιοθετήσει έναν φονξιοναλισμό ( ο φονξιοναλισμός είναι πάντα στις γραμμές του μηχανιστικού θετικισμού και σε τελική ανάλυση του ιδεαλισμού ) ότι δηλαδή ο άνθρωπος είναι προιόν εκλογών και αξιολογήσεων, η απάντηση έρχεται απο τον Φρόυντ στο έργο του '' Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας '' όταν μας λέει. "Δεν μπορούμε να αποφύγουμε την εντύπωση πως οι άνθρωποι γενικά ξεγελιούνται στις αξιολογήσεις τους''// ***//Ο Φρόυντ στον διχασμό της ''αρχής της πραγματικότητας'' και ''αρχής της ηδονής'' γράφει οτι '' οι ικανότητες μας για ευτυχία περιορίζονται απο την ιδιοσυγκρασία μας. Έτσι μας είναι πολύ πιό εύκολο να γνωρίσουμε τη δυστυχία''. Όμως ο Μπωντλαίρ μας τα είπε πιό ''αληθινά''. Στη σύγκριση μεταξύ ομορφιάς και δυστυχίας θα μας πεί . ¨ Η ομορφιά είναι χαρούμενη και παράλληλα θλιμμένη, απροσδιόριστη και μυστηριώδης, ανοιχτή στην εικασία αλλά ταυτόχρονα και στη θλίψη, έτσι ώστε αναγκάζεσαι να πιστέψεις οτι δεν υπάρχει ομορφιά χωρίς δυστυχία''
//***//
Η επίδραση του Χαιντεγγερ στις υπαρξιακές -φαινομενολογικές ψυχοθεραπείες υπήρξε αποφασιστική. Τα σεμινάρια που έγιναν στην Ελβετία απο το 1961, έως το 1970 με την πρωτοβουλία του Βοss μας πλούτησαν θεωρητικά. Έκεί ο χαιντεγγεριανός όρος ''ανοιχτότητα'' θεμελιώνεται στην υπαρξιακή ψυχοθεραπεία. Όμως η ''ανοιχτότητα'' είναι ουσιαστικά η επιστροφή του Χαιντεγγερ στο ''απροσδιόριστο'' του Αναξίμανδρου, και η επιρροή του έιναι τόσο μεγάλη ώστε σε τελευταίο κείμενο του το 1963 έχει εγκαταλήψει ακόμη και τον όρο φαινομενολογία και γράφει: ''Η σκέψη με την ανοιχτότητα της παραμένει πάντα ένα μυστικό'' ( Heidegger Zur Sache dew Denkens, Tubingen, Niemeyer, 1969, sel, 90 )
//***//
Τα βραχυκυκλώματα του Λακάν ακόμη μας απασχολούν και θα μας απασχολούν για πολύ. Όπως: '' Ο άνθρωπος νομίζει οτι μιλάει, στην πραγματικότητα μιλιέται'' ''Το υποκείμενο συνίσταται απο τη γλώσσα και όχι το αντίθετο'' ''Δεν υπάρχουν ποθητά αντικέιμενα , υπάρχουν μόνο άνθρωποι που ποθούν'' ''Το αντικείμενο του πόθου φτιάχνεται και εφευρίσκεται''
//***//
Ο ψυχολόγος Φρόυντ αχρηστεύει τους κοινωνιολόγους, όταν μας λέει οτι οι αφετηρίες της αλλοτρίωσης είναι η φύση, το σώμα, και οι άλλοι. Αναφορικά με τους άλλους όπου θεμελιώνονται οι κοινωνικοί όροι μας λέει οτι ''όσο και να οργανώνουμε την κοινωνία μας όσες και προφυλάξεις και να πάρουμε, αρχίζουμε να κατανοούμε ότι στον άλλον κρύβεται κάποιος νόμος της ακίνητης φύσης, και ουσιαστικά πρόκειται για την ίδια μας την ψυχική ιδιοσυστασία''. Συναντά ο Φρόυντ απο άλλο δρόμο τον Σάρτρ όταν ο τελευταίος μας έλεγε ότι '' ο άλλος είναι η κόλαση μας''.
//***//
Οι θεωρίες για τη συνείδηση καλά κρατούν. Στο γνωσιολογικό επίπεδο ( δηλαδή, σε επίπεδο κριτηρίων, επιβεβαίωσης ή διαψευσημότητας της γνώσης ) οι απόψεις, οι επιστημονικές τεκμηριώσεις, ( Ν.Χάμφευ, Ν.Βέγκνερ, Τ.Εντελμαν, Τ.Τοτόνι, Μ.Λίμπετ, Β.Σ.Ραματσάντραν, Φ.Κρικ, Λ.Βαισκραντζ, κ.λ.π ) εμφανίζονται και εξαφανίζονται το ίδιο γρήγορα και το ερώτημα της συνείδησης παραμένει ανοιχτό. Ο Φρόυντ έλεγε οτι << Η συνείδηση είναι το αποτέλεσμα των παραιτήσεων μας απο τα ένστικτα >> και ο Σοπενχάουερ με δίαθεση ειρωνείας θα πεί: << Αν μπορούσαν οι άνθρωποι να δούν από ποια υλικά είναι φτιαγμένο αυτό το πράγμα που ονομάζουν ''συνείδηση'' - για την οποία έχουν τόση μεγάλη ιδέα - θα σάστιζαν: μια δόση δειλίας, μια δόση προκατάληψης, μια δόση ματαιοδοξίας και μια δόση συνήθειας. Πόσο δίκιο είχε αυτός ο Άγγλος όταν έλεγε: ''Δεν είμαι αρκετά πλούσιος ώστε να μπορώ να συντηρήσω μια συνείδηση'' .>>
//***//
Μια μικρή λεπτομέρεια για το έργο του Φρόυντ ''Τοτέμ και Ταμπού''. Στο σύνολο τους οι ψυχαναλυτικές διαπυστώσεις αναφορικά με τον μύθο ''Τοτέμ και Ταμπού'' σταματούν στο φόνο του πατέρα και στο τελετουργικό γεύμα. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης πάει πιό πέρα και εξετάζει το συλλογικό όρκο των αδελφών, που σύμφωνα με τον Καστοριάδη αποτελεί τους οντολογικούς όρους της κοινωνίας. Ο κάθε αδελφός μετά τον θάνατο του παντοδύναμου πατέρα παραιτείται απο την καθολική ισχύ και λειτουργεί μέσα στα πλαίσια του αυτοπεριορισμού, και κυρίως μέσα στη συλλογική θέσπιση του νόμου. Το ''Τοτέμ'' συνεχίζει ο Καστοριάδης είναι η ενσάρκωση της ετερονομίας στις υπάρχουσες κοινωνίες. Ερμηνεύεται ως ένα πάνθεο, ή ως Θεός ή ως Θεσμός, ή ακόμη και ως Κόμμα. Δηλαδή συμβολικό στοιχείο - κατά τον Καστοριάδη - θεσμιμένο με μαγική εξουσία. Ωστόσο για την ιστορία του συγκεκριμένου φρουδικού έργου πρέπει να πούμε οτι το παραπάνω έργο είναι επιρροή απο το The Golden Bough ( Το Χρυσό Κλαδί ) του ανθρωπολόγου και εθνολόγου James George Frazer ( 1854 -1941 ). Ο Φρέηζερ με το έργο του θα γοητεύσει πολλούς. Πέραν του Φρόυντ ( ο οποίος μελετούσε ανθρωπολογία, αρχαιολογία και λογοτεχνία και έτσι άντλησε πάρα πολλά απο το έργο του Φρέηζερ ) οι Σπένγκλερ, Τόυνμπη, Μπερξόν και Έλιοτ, πήραν πολλά απο τον Φρέηζερ. Όμως ο Φρέηζερ αρνήθηκε να διαβάσει τα έργα του Φρόυντ συμπεριλαμβανομένου και του έργου ''Τοτέμ και Ταμπού'' του Φρόυντ, γνωρίζοντας οτι ο Φρόυντ είχε πάρει πολλά απο την εργασία του ' και αυτό γιατί δεν θεωρούσε σοβαρή την ψυχανάλυση αλλά ακόμη και όταν διάβασε την ''Ερημη Χώρα'' του Έλιοτ την βρήκε ανόητη.
//***//
Στην αλληλογραφία του Φρούντ με τον Ρομέν Ρολάν 1936 διαβάζουμε οτι ο Φρόυντ ανεβαίνοντας στην Ακρόπολη η μοναδική εμπειρία του συνδεόταν και σε ευθεία γραμμή με την απαγορευμένη επιθυμία να ξεπεράσει τον πατέρα του σε επιτεύγματα.
//***//
H φιλοσοφία και η ψυχανάλυση μαζί σ' ενα μονόδρομο. Η αρχή έγινε απο τον Χαίντεγγερ που αναζητούσε το κρυμμένο νόημα του '' είναι '' και το αποκαλύπτει πίσω και μετά απο δύο χιλιάδες χρόνια. Είναι εκείνο που εμφανίζεται ως '' 'Αλλο ''. Στην ίδια κατεύθυνση θα κινηθούν οι Φρόυντ και Λακάν επάνω στο υλικό της ανθρώπινης ψυχής θα αναζητήσουν το κρυμμένο νόημα του '' 'Αλλου ''. Με άλλα λόγια η αυτο-απελευθέρωση του ανθρώπου περνά μέσα απο το '' 'Αλλο ''.
Στη συνέχεια ανακαλύπτουν το '' υπόλοιπο ''. Ο Ντεριντά μιλάει για το '' αναπλήρωμα '', ο Γλύκσμαν θα μας πεί οτι '' Πάντα υπάρχει ενα υπόλοιπο που δεν έχει εξουσιαστεί, κάτι που δεν έχει γίνει αντικείμενο στοχασμού '' και ο Λακάν στο Σεμινάριο του θα πεί οτι στην επιθυμία παραμένει ενα '' μετωνυμικό υπόλοιπο '' που τρέχει κάτω απο το αίτημα.
Μήπως οι παραπάνω θεωρητικές τοποθετήσεις καλλιεργούν μια οντολογία μέσα απο την οποία μονοπωλείται η έννοια της αξεπέραστης διαφοροποίησης , η οποία όμως μπορεί να καθοδηγείται και απο στους νόμους των ''νεκρομάντηδων '' όπως θα μας έλεγε και ο Τζέρβις.
Εμείς λέμε οτι η ριζοσπαστικοποίηση της διαφοποποίησης καλό είναι να τοποθετείται στη ρήξη.
H ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΣΩ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΙΑΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
Ο Σοφοκλής στην Αντιγόνη μας λέει: '' Ές δαιμόνιο τέρας αμφινοώ'' και ο Χάιντεγγερ θα μας πεί:''Jede wesentiche Gestalt des Geistes steht in der Zweideutigkeit'' [ Κάθε ουσιαστική μορφή του πνεύματος είναι αμφίσημη ]
..//..
Όταν επεξεργάζεσαι το μυαλό σου με το μυαλό σου, πως μπορείς να αποφύγεις μια τεράστια σύγχυση. Ζέν
..//..
Ο κόσμος είναι ήδη συστημένος , αλλά ποτέ πλήρως συστημένος ... Συνεπώς ποτέ δεν υπάρχει αιτιοκρατία και ποτέ απόλυτη εκλογή, ποτέ δεν είμαι κάποιο πράγμα και ποτέ γυμνή συνείδηση. Μερλώ Ποντύ.
..//..
Ο άνθρωπος είναι αυτό που υπάρχει μέσα του ' και αυτό που υπάρχει μέσα του δεν είναι άνθρωπος . Αντόνιο Πορτσία.
Ο άνθρωπος πολλές φορές θα αντιληφθεί πως το κυριότερο παραμένει ανείπωτο, το ουσώδες δεν υλοποιείται. Κ. Γιάσπερς
..//..
Ο,τι έχει ανάγκη ο άνθρωπος το έχει ανάγκη για να μη το έχει ανάγκη. Α. Πορτσία
..//..
Μερικοί αποδέχονται τα πάντα, με εξαίρεση εκείνα που τους ξεπερνούν. Πεσόα
..//..
Ούτε καν την ομορφιά δεν θαυμάζουμε : θαυμάζουμε μόνο τη μετάφραση της. Πεσόα
..//..
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν το είδος τους μέσα στις αδυναμίες που φανερώνουν. Αν κάποιος δείχνει τον φθόνο του, ή τη μικροπρέπεια του, την οκνηρία, στενάζει: Είναι ανθρωπινο. Υπάρχει κάποια άνανδρη ανακούφηση σ' αυτή την αναφώνηση. Κλώντ Ρουά
Οι άνθρωποι αρνούνται δίχως άλλο απο ματαιοδοξία την εκδήλωση υποταγής. Ζαν-Λου Μπαρώ.
..//..
Οι συνέπειες των πράξεων μας, μας αδράχνουν απο τα μαλλιά αδιαφορόντας αν στο μεταξύ έχουμε γίνει καλύτεροι. Νίτσε
..//..
Όσο μπορείς να λές: ''Να το χειρότερο'' δεν έχεις ζήσει το χειρότερο ακόμη. Σαίξπηρ Βασιλιάς Λήρ
..//..
Τίποτα δεν είναι λιγότερο παράξενο απο τις αντιφάσεις που ανακαλύπτουμε στον άνθρωπο. Λοτρεαμόν
..//..
Το αληθινό δεν είναι ψεύτικο' το ψεύτικο δεν είναι αληθινό. Όλα είναι αντίθετα της φαντασιοκοπίας, του ψέματος. Λοτρεαμόν
..//..
Είναι αδύνατο να μεταδώσουμε στους άλλους την αίσθηση μιας οποιασδήποτε στιγμής της ζωής μας, αυτό που αποτελεί την αλήθεια της, το νόημα της, τη λεπτή και διαπεραστική της ουσία. Είναι αδύνατο. Ζούμε όπως ονειρευόμαστε: απολύτως μόνοι. Κόνραντ
..//..
Ζήσατε πολλές και μεγάλες πίκρες που τώρα έχουν περάσει. Λέτε όμως οτι αύτό το πέρασμα τους ήταν οδυνηρό και ενοχλητικό για σας. Ωστόσο, αναρωτηθείτε σας παρακαλώ, αν αυτές οι μεγάλες πίκρες πέρασαν απο εσάς, αν μεταμόρφωσαν κάποια πράγματα στο βάθος του είναι σας, αν κάποιο σημείο του εαυτού σας άλλαξε όσο ήσαστε λυπημένος. Επικίνδυνες και κακές είναι μόνο οι λύπες που περιφέρουμε δημοσίως γαι να τις καταπνίξουμε με θόρυβο σαν αρρώστιεςπου αντιμετωπίζουμε επιπόλαια και επιφανιακά. Υποχωρούν για λίγο και μετά από μια ανάπαυλα εκδηλώνονται σε πολύ χειρότερη μορφή, μαζεύονται μέσα σαςκαι είναι ζωή, ζωή που δεν ζήσαμε, που αρνηθήκαμε, που χάσαμε, ζωή που μπορεί να μας πεθάνει. Ρίλκε. ( Γράμματα σε έναν νέο ποιητή )
..//..
Όταν ακούμε ανθρώπους να ισχυρίζονται οτι δεν απέτυχαν ποτέ τους, έχουμε κάθε δικαίωμα να υποθέσουμε οτι δεν έζησαν ποτέ πραγματικά. Έτσι ανατρέπεται η ψυχολογική άποψη σύμφωνα με την οποία η ήττα έχει αρνητικό σθένος. Άλντο Καροτενούτο
Η νίκη ανήκει στους ηττημένους. Σεμπάστιαν Φράνκ
..//..
Πολλές από τις συμβουλευτικές έχουν ιδιοποιηθεί το πλαίσιο της υπερβατικής ψυχολογίας του Husserl. Έχουν δηλαδή, διατηρήσει στο ατομικό υποκείμενο τόσο το υπερβατολογικό μέρος όσο και το εμπειρικό. Αλλά σχεδόν πάντα το υπερβατολογικό θεμελιώνει το εμπειρικό. 
Ο G. E. Moore, αναφερόμενος στα μαθήματα του Wittgenstein έλεγε ότι ο Wittgenstein, τόνιζε συχνά όσον αφορά τον Φρόϋντ ότι ενεθάρρυνε ένα μπέρδεμα στο να γνωρίζεις τον ''λόγο" του γέλιου σου και το αίτιο με το οποίο γελάς. Καθώς επίσης ότι έφτιαχνε ωραίες αναπαραστάσεις που έχουν κάποια υπόθεση επιστήμης, χωρίς να τις πληρούν και εξαίρετες παρομοιώσεις μεταξύ ονείρου και αναζήτησης.
Πολλές απόψεις έχουν καταθέσει αναφορικά με την επιθυμία. Αξίζει όμως να θυμηθούμε και την άποψη του R. Girard, όταν θα μας πεί ότι η επιθυμία δεν αναπτύσσεται βάσει του δυϊκού σχήματος υποκειμένου/αντικειμένου, αλλά σύμφωνα με τον Girard, βάσει τριαδικού σχήματος υποκείμενο/διάμεσος/αντικείμενο. Διάμεσος είναι ο ρόλος της μιμητικής.
Ο Freud, έβλεπε την γαλλική επανάσταση να συνυφαίνεται ως κατάργηση της πατροκτονία και του ευνουχισμού και ως εξέλιξη με την επιστροφή του απωθημένου. Αντιθέτως ο Lyotard, διακρίνει υπονόμευση γιατί αρχίζει μια άλλη μεγάλη αφήγηση. Ως λάτρης των παγανιστικών μύθων ο Lyotard θεωρεί ότι οι μικροαφηγήσεις έχουν την δυνατότητα να μορφώνουν χωρίς να τυραννούν. Ο τοτεμισμός για τον Lyotard, δηλαδή οι διαδοχικές πατροκτονίες, ολοκληρώνει νέες μεγάλες αφηγήσεις και παραγωγές νοήματος. 
